Spotyka się różne nazwy: Franciszkański Zakon Świeckich, Świecka Rodzina Franciszkańska, III Zakon św. Franciszka, III Zakon Franciszkański. Czym się te zakony, organizacje od siebie różnią?
Wszystkie nazwy dotyczą tego samego trzeciego zakonu, który do 1978 r. nosił nazwę III Zakon św. Franciszka (TZF), a po zatwierdzeniu nowej Reguły (24 czerwca 1978 r.) przez Ojca Świętego Pawła VI nosi nazwę Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, w skrócie FZŚ.
Co to są trzecie zakony?
Według kanonu 303 Kodeksu Prawa Kanonicznego: „Stowarzyszenia, których członkowie, żyjąc w świecie, uczestniczą w duchu jakiegoś instytutu zakonnego, pod wyższym kierownictwem tegoż instytutu prowadzą życie apostolskie i zdążają do chrześcijańskiej doskonałości, nazywają się trzecimi zakonami lub otrzymują inną odpowiednią nazwę.” (KPK 303).
Jaki jest główny cel członków trzecich zakonów?
Głównym celem trzecich zakonów jest dążenie do doskonałości i podejmowanie dzieł apostolskich w duchu konkretnej rodziny zakonnej. Trzecie zakony kierują się ogólnym prawem Kościoła i prawodawstwem własnym (reguła, konstytucje generalne, statuty partykularne). Opiekę duchową nad nimi Kościół powierzył przełożonym Pierwszych Zakonów.
Czym więc jest Franciszkański Zakon Świeckich – zakonem czy stowarzyszeniem?
FZŚ jest III Zakonem w rozumieniu Kodeksu Prawa Kanonicznego, czyli stowarzyszeniem, którego członkowie żyją w świecie i uczestniczą w duchu instytutu zakonnego. Tym „instytutem zakonnym” jest I Zakon Franciszkański, [Zakon Braci Mniejszych (OFM), Zakon Braci Mniejszych Kapucynów (OFMCap), Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych (OFMConv)] i III Zakon Regularny (TOR). Różne jest znaczenie słowa „stowarzyszenie” w rozumieniu prawa kościelnego (Kodeksu Prawa Kanonicznego) i prawa cywilnego.
Kiedy powstał III Zakon św. Franciszka?
III Zakon św. Franciszka powstał w 1221 r. w chwili zatwierdzenia Reguły „Memoriale Propositi”, jako zaakceptowanej przez Kościół formy życia grup pokutników franciszkańskich (Braci i Sióstr od Pokuty). Przyjmuje się, że pierwszym franciszkaninem świeckim (tercjarzem) był bł. Luchezjusz z Pogibonsi (wspomnienie 28 kwietnia).
Co to znaczy, że Franciszkański Zakon Świeckich przynależy do Rodziny Franciszkańskiej?
W Kościele istnieje wiele rodzin duchowych, powołanych do życia przez Ducha Świętego, które posiadają różne charyzmaty. Do tych rodzin należy zaliczyć Rodzinę Franciszkańską, która w swoich różnych gałęziach uznaje św. Franciszka z Asyżu za swego Ojca, inspiratora i wzór. Jednoczy ona wszystkich członków Ludu Bożego, a więc ludzi świeckich, osoby zakonne i kapłanów, którzy czują się powołani, aby pójść za Chrystusem śladami świętego Franciszka z Asyżu i żyć Ewangelią na sposób św. Franciszka. W Rodzinie Franciszkańskiej ma od początków swoje własne miejsce Franciszkański Zakon Świeckich. Stolica Apostolska powierzyła troskę duszpasterską i opiekę duchową nad FZŚ, na mocy przynależności do tej samej rodziny duchowej, I Zakonowi Franciszkańskiemu i III Zakonowi Regularnemu (TOR). Są to „instytuty”, do których należy wyższe kierownictwo, o jakim jest mowa w kanonie 303 Kodeksu Prawa Kanonicznego.
Co to znaczy, że Franciszkański Zakon Świeckich dostępny jest dla wszystkich grup (stanów) wiernych?
Do FZŚ należeć mogą katolicy – osoby świeckie (kobiety i mężczyźni, osoby samotne i małżonkowie), którzy nie mają przeszkód w prowadzeniu życia sakramentalnego. Do złożenia profesji we Franciszkańskim Zakonie Świeckich wymagane jest ukończenie 18 lat życia. Do FZŚ należeć także mogą księża diecezjalni, za zgodą swojego biskupa ordynariusza. Do FZŚ nie mogą należeć zakonnice i zakonnicy oraz osoby świeckie, które złożyły śluby lub przyrzeczenia w ramach innej duchowości niż franciszkańska. Jakie są wymagania, poza formalnymi, przy wstąpieniu do Franciszkańskiego Zakonu Świeckich?
Kandydat do FZŚ winien:
– wyznawać wiarę katolicką i prowadzić życie sakramentalne
– żyć w łączności z Kościołem (słuchać i wypełniać zalecenia Kościoła i Jego Pasterzy, szanować kapłanów),
– cieszyć się dobrą opinią moralną (wystawioną przez ks. Proboszcza),
– okazywać wyraźne oznaki powołania (zainteresowanie sprawami wiary, jasne motywy wstąpienia do FZŚ, gotowość podjęcia zadań apostolskich).
– mieć ukończone 18 lat (w momencie Profesji)
Jakie są obowiązki Franciszkanów świeckich?
Poza generalnymi obowiązkami wobec swojej rodziny, wspólnoty miejscowej, parafii, Kościoła i Ojczyzny – Franciszkanie świeccy powinni, w miarę możliwości, brać pełny udział w codziennej Mszy świętej, codziennie czytać Pismo Święte, włączać się w liturgiczną modlitwę Kościoła, dokonać na koniec dnia rachunku sumienia, brać udział w comiesięcznym spotkaniu całej wspólnoty, raz na miesiąc przystępować do sakramentu pojednania.
Jakie są wzajemne relacje Franciszkanów świeckich we wspólnocie miejscowej?
Wspólnota braterska jest dla każdego franciszkanina pomocą w drodze do świętości. Braterstwo we Wspólnocie, to wspólna modlitwa, pielgrzymowanie, wspólny udział w rekolekcjach otwartych i zamkniętych, wspólna praca, jeśli taką wspólnota podejmuje (np. charytatywna, praca dla kościoła lokalnego). Braterstwo to wspólne przeżywanie spotkań okazjonalnych, jak złożenie profesji przez nowych członków, jubileusze, wspólnotowy opłatek, „jajeczko”). Innym wymiarem łączności ze Wspólnotą jest udział w pogrzebach członków Wspólnoty i ich rodzin oraz wspólnotowa modlitwa za zmarłe siostry i braci
Czy członkowie FZŚ chodzą w habitach, noszą szkaplerze, sznury itp. ?
Prawodawstwo FZŚ odnowione po II Soborze Watykańskim i zatwierdzone w 1978 roku przez Ojca świętego Pawła VI nie dopuszcza noszenia przez Franciszkanów świeckich habitów, szkaplerzy i sznurów. Jedyną odznaką FZŚ w Polsce jest znak TAU
Co to jest znak TAU?
Tau jest literą grecką, którą podpisywał się św. Franciszek, nawiązując w ten sposób do biblijnego opieczętowania sług Bożych przez anioła.
Jak pozdrawiają się Franciszkanie świeccy?
Franciszkanie świeccy we wzajemnych kontaktach zwracają się do siebie „siostro”, „bracie”, a pozdrawiają słowami „Pokój i Dobro”, na które odpowiada się „zawsze i wszędzie”.